Coroczne wydarzenie organizowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Dzień Informacyjny LIFE, który w tym roku zorganizowano 13 maja w Warszawie, jest doskonałą okazją do zapoznania się z wynikami projektów realizowanych w ramach unijnego programu. Wśród nich prezentowany jest projekt „Ochrona rybołowa Pandion haliaetus na wybranych obszarach SPA Natura 2000 w Polsce”, realizowany przez Lasy Państwowe i Komitet Ochrony Orłów. Jego celem była ochrona rybołowa, jednego z najrzadszych ptaków szponiastych w Polsce, a jego efekty z powodzeniem pokazują, jak skuteczne mogą być działania ochronne w przypadku tego zagrożonego gatunku.

Rybołów – rzadki ptak, któremu udało się odzyskać grunt

Zajrzyj na stronę projektu Ochrony Rybołowa

Rybołów to gatunek, który przez długie lata zmagał się z postępującym spadkiem liczebności w Polsce. W 2016 roku populacja tego ptaka liczyła jedynie 27 par lęgowych. Wówczas rozpoczęto realizację projektu LIFE, który miał na celu zatrzymanie tego niepokojącego trendu. Dzięki szerokim działaniom ochronnym, takim jak budowa sztucznych gniazd, monitorowanie migracji czy współpraca z międzynarodowymi ekspertami m. in. z Niemiec, Szwecji, Finlandii, liczba par lęgowych rybołowów wzrosła do 42 par w 2024 roku.

„Nasze działania przyniosły oczekiwane rezultaty, ponieważ nie tylko zabezpieczyliśmy siedliska rybołowa, ale także stworzyliśmy warunki do jego rozwoju. Dzięki sztucznym gniazdom, które zaczęły być chętnie zajmowane przez młode pary, populacja rybołowa w Polsce wzrosła prawie o połowę. To bardzo pozytywny sygnał, który potwierdza, że takie projekty mają sens. I to, co wydawało się niemożliwe, dziś staje się rzeczywistością” – mówi Aleksandra Flis, pracowniczka Wydziału Ochrony Przyrody w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych. „W 2024 roku w sztucznych gniazdach wykluło się 30 piskląt, a sukces lęgowy wyniósł 60%, co jest bardzo dobrym wynikiem” – dodaje.

Włącz transmisję z gniazda rybołowa

Sztuczne gniazda – rozwiązanie, które sprawdziło się w Polsce

Na stoisku Lasów Państwowych, wystawionym podczas Dnia Informacyjnego LIFE 2025, goście mogli zobaczyć jedną z konstrukcji sztucznego gniazda rybołowa. Wiele osób z zainteresowaniem przyglądało się tym innowacyjnym rozwiązaniom. To właśnie sztuczne gniazda – montowane zarówno na drzewach, jak i słupach energetycznych – okazały się jednym z kluczowych elementów sukcesu ochrony rybołowa w Polsce.

Obejrzyj film o projekcie

„Z terenu naszego Nadleśnictwa już od ponad 10 lat prowadzimy transmisję online z gniazda rybołowa. To fantastyczne uczucie, widzieć jak te ptaki wracają do Polski, składają jaja i potem wychowują młode. Sztuczne gniazda są chętnie zasiedlane, a dzięki monitorowaniu możemy na bieżąco obserwować rozwój kolejnych pokoleń rybołowów” – mówi Dominika Nadolna z Nadleśnictwa Lipka. „Możliwość zaobserwowania odradzania się populacji tego wyjątkowego ptaka w Polsce to niezapomniana nagroda za lata pracy.”

Program LIFE – fundusz, który pomaga ochronie środowiska

Program LIFE to jeden z kluczowych instrumentów finansowych Unii Europejskiej, którego celem jest wspieranie projektów związanych z ochroną środowiska i przyrody. Realizowany na poziomie Komisji Europejskiej, program LIFE jest dedykowany szczególnie projektom związanym z ochroną klimatu, bioróżnorodności oraz energetyką odnawialną.

Lasy Państwowe od lat skutecznie korzystają z tego funduszu, realizując liczne projekty przyrodnicze. Wśród nich oprócz ochrony rybołowa, warto wymienić realizowany obecnie projekt „LIFE Podkowiec Plus: powrót do lasu”Dowiedz się więcej o projekcie LifePodkowiecPlus, który koncentruje się na ochronie siedlisk nietoperzy, czy dwa inne projekty, które zostały wyróżnione i nagrodzone przez Komisję Europejską: „Ochrona orlika krzykliwego na wybranych obszarach Natura 2000” i "Ochrona różnorodności biologicznej na obszarach leśnych, w tym w ramach Natura2000- promocja najlepszych praktyk":

Dni Informacyjne LIFE to także doskonała okazja do zapoznania się z nowymi naborami oraz możliwościami finansowania projektów w ramach programu LIFE oraz innych funduszy europejskich. Jak podkreślają eksperci, współpraca międzynarodowa, jak chociażby ta zrealizowana w projekcie ochrony rybołowa, ma kluczowe znaczenie dla skutecznej ochrony przyrody w Europie.

Wzrost liczby rybołowów z 27 do 42 par lęgowych to tylko jeden z przykładów skuteczności projektów LIFE realizowanych przez Lasy Państwowe. Jak widać, odpowiednia ochrona i współpraca z partnerami to klucz do sukcesu.