Niedawno zakończono etap osłony naukowej  Instytutu Badawczego Leśnictwa pilotażowego Projektu Rozwojowego pn. „Leśne Gospodarstwa Węglowe” (LGW). Celem projektu było zbadanie tego, czy i w jaki sposób można zwiększyć możliwości pochłaniania dwutlenku węgla z atmosfery przez drzewa, by wpłynąć na bardziej skuteczne  łagodzenie postępujących zmian klimatu przez lasy. W ramach projektu badano zarówno aspekty naukowe, jak i praktyczne, a uzyskane wyniki miały być podstawą do modyfikacji konkretnych rozwiązań stosowanych w gospodarce leśnej.

Dlaczego to ważne?

Zmiany klimatu są powodem coraz częstszych katastrof naturalnych i zjawisk ekstremalnych, takich jak wielomiesięczne susze, huragany i gwałtowne podtopienia czy wielkoobszarowe pożary. Te zjawiska mają niszczycielski wpływ na ekosystemy leśne, które mogą odegrać kluczową rolę w łagodzeniu skutków zmian klimatu. Lasy pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery, co pomaga zmniejszyć ilość gazów cieplarnianych generowanych przez człowieka. Nie bez powodu Unia Europejska skupiła się ma strategiach wspierających ochronę lasów, takie jak Strategia Bioróżnorodności, czy Europejska Strategia Leśna.

Co zrobiono w ramach projektu?

• Badania naukowe: Instytut Badawczy Leśnictwa, który odpowiadał w projekcie za część naukową, przeprowadził badania, które szczegółowo przeanalizowały obieg węgla w ekosystemach leśnych. Wykorzystując dostępne wyniki badań dotyczących obiegu przepływów węgla w ekosystemach, IBL pracował nad dostosowaniem parametrów dostępnych modeli do różnych siedlisk i specyficznych  warunków środowiskowych kraju. Dzięki temu można wyniki symulacji mogą być bardziej realistyczne i przydatne do tworzenia strategii klimatycznej. 
• Praktyczne wdrożenia: Po stronie Nadleśnictw zaangażowanych w projekt było przetestowanie różnych rozwiązań w praktyce. Testowano różne metody zarządzania lasami. Wśród nich były także  bezzrębowy sposób zagospodarowania lasami, i działania, które wpływają na zwiększenie ilości magazynowanego węgla w glebie.
• Współpraca i edukacja: Projekt obejmował szeroko zakrojoną współpracę z innymi instytucjami, stałą wymianę wyników obserwacji, seminaria naukowe i szkolenia, które podnosiły zakres umiejętności i poziom wiedzy. Dzięki temu na bieżąco można było wprowadzać modyfikacje i poszerzyć wiedzę na temat zarządzania lasami w kontekście zmian klimatu.

Jakie są efekty?

• Lepsze zarzadzanie lasami: Dzięki projektowi udoskonalono metody obliczania ilości pochłanianego dwutlenku węgla w lasach. Aktualnie możliwe jest bardziej precyzyjne raportowanie ilości zmagazynowanego węgla, co ułatwi dalsze kroki w zarządzaniu zasobami leśnymi.
• Większa różnorodność biologiczna: Wyniki prowadzonych testów w terenie wskazał działania, które sprzyjały zwiększeniu różnorodności biologicznej w lasach. Systemowe wprowadzenie wybranych zabiegów i rozwiązań może wpłynąć na ogólny poziom różnorodności gatunkowej i siedliskowej na terenie całego kraju.
• Społeczna odpowiedzialność biznesu: Firmy, które coraz bardziej interesują się wspieraniem takich projektów w ramach swojej odpowiedzialności społecznej. Leśne Gospodarstwa Węglowe stają się ważnym elementem strategii zrównoważonego rozwoju wielu przedsiębiorstw.

Podsumowanie

Projekt Leśne Gospodarstwa Węglowe jest dobrym przykładem by pokazać, jak ważną rolę pełnią lasy w łagodzeniu zmian klimatu. Dzięki zdobytej w projekcie wiedzy i przeprowadzonym doświadczeniom, możliwe będzie systemowe wdrożenie skutecznych działań na większą skalę, co niewątpliwie przyczyni się do ochrony naszego środowiska.

Podsumowanie wyników wszystkich pilotażowych działań zostało przedstawione na seminarium naukowym, które odbyło się pod koniec mijającego roku. Naukowcy zaprezentowali i omówili różne aspekty związane z rolą lasów i możliwości redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Seminarium dostarczyło wielu cennych wniosków i inspiracji do dalszych badań nad rolą lasów w globalnej walce ze zmianami klimatu. Dzięki takim inicjatywom możemy lepiej zrozumieć i wykorzystać potencjał lasów jakimi jako Lasy Państwowe zarządzamy.
 

Spis referatów wygłoszonych na seminarium:

ZAPIS WIDEO Z SEMINARIUM DOSTĘPNY  TUTAJ„Badania realizowane w ramach projektu pilotażowego Leśne Gospodarstwa Węglowe” – dr hab. Emilia Wysocka-Fijorek, prof. IBL 

Omówienie założeń i głównych wyników projektu, kryteria doboru powierzchni leśnych pod kątem zdolności do wiązania i magazynowania dwutlenku węgla.

• „Analiza danych Leśnych Gospodarstw Węglowych z użyciem modelu CBM-CFS3” – mgr inż. Krzysztof Korzeniewski Precyzyjne zaprezentowanie wykorzystanego w badaniach modelu i uzyskanych wyników.
• „Bezzrębowy sposób zagospodarowania Leśnych Gospodarstw Węglowych” – prof. dr hab. Stanisław Drozdowski Przedstawienie możliwości i warunków prowadzenia drzewostanów w systemie bezzrębowym z wykorzystaniem modeli demograficznych.
• „Zmniejszenie emisji CO2 na etapie odnowienia drzewostanu – ODNOWIENIE” – mgr inż. Paweł Poczta Konsekwencje dla ilości uwalnianego i zmagazynowanego węgla w glebach, warunki siedliskowe, przygotowanie gleby pod odnowienie lasu.
• „Leśne Gospodarstwa Węglowe w kontekście odpowiedzialności społecznej” – mgr inż. Joanna Chrapowicka Społeczne aspekty projektu, rola Leśnych Gospodarstw Węglowych w ochronie klimatu i zrównoważonym rozwoju.