Asset Publisher Asset Publisher

DRAPIEŻNE POGRANICZE

03.06.2025 | CKPŚ

Transgraniczna współpraca na rzecz ochrony dużych drapieżników

DRAPIEŻNE POGRANICZE – WSPÓŁPRACA DLA OCHRONY WIELKICH DRAPIEŻNIKÓW NA POGRANICZU POLSKO-SŁOWACKIM
 
Duże drapieżniki – wilk, niedźwiedź i ryś – to ważne gatunki dla ekosystemów leśnych w Polsce i na Słowacji. Aby skutecznie chronić te zwierzęta i jednocześnie dbać o właściwe  relacje między nimi a ludźmi, powstał projekt "Drapieżne pogranicze – transgraniczna współpraca na rzecz zintegrowanej ochrony dużych drapieżników w Polsce i na Słowacji / Dravé pohraničie – cezhraničná spolupráca pre integrovanú ochranu veľkých šeliem v Poľsku a na Slovensku". Wszystko będzie opierać się na dobrej współpracy administracji leśnej po dwóch stronach granicy, polskiej i słowackiej. 
 
Jest to pierwsze tego typu przedsięwzięcie na terenie pogranicza. Wyróżnia je zastosowanie tych samych metodyk badawczych przez wszystkie podmioty, w tym innowacyjnych technik monitoringu wykorzystujących sztuczną inteligencję (AI). Wdrożenie systemu transgranicznej ochrony i zrównoważonego zarządzania populacjami dużych drapieżników ma duże znaczenie z uwagi na zasięgi tych populacji oraz rekolonizację terenów przygranicznych przez duże drapieżniki. Dotyczy to zwłaszcza wilków i niedźwiedzi, które przez ostatnie dziesięciolecia nie występowały już na tych terenach, a aktualnie wchodzą w konflikt z działalnością człowieka. 
 
Projekt będzie realizowany w latach 2024–2026.
 
DLACZEGO TEN PROJEKT JEST TAK WAŻNY?
Wilk, niedźwiedź i ryś pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi biologicznej lasów. Jednocześnie są gatunkami wrażliwymi na zmiany środowiska i konflikty z ludźmi, szczególnie na obszarach, gdzie te gatunki licznie występują. Projekt „Drapieżne pogranicze” odpowiada na potrzebę harmonizacji działań ochronnych, gromadzenia rzetelnej wiedzy oraz edukacji społeczności lokalnych, by zwiększyć akceptację dla obecności tych drapieżników w przyrodzie.
 
KTO REALIZUJE PROJEKT?
Koordynatorem jest Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych Lasów Państwowych. W przedsięwzięciu bierze udział aż 19 partnerów, w tym 17 z Polski i 2 ze Słowacji: 
  • Lasy Państwowe: Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, RDLP w Krakowie, nadleśnictwa: Nowy Targ, Limanowa, Krościenko, Stary Sącz, Piwniczna, Nawojowa, Łosie, Gorlice, Myślenice
  • Instytut Badawczy Leśnictwa (IBL)
  • Administratcja 5 parków narodowych po stronie polskiej: Babiogórski Park Narodowy, Gorczański Park Narodowy, Tatrzański Park Narodowy, Magurski Park Narodowy, Pieniński Park Narodowy
  • Administracja 2 parków narodowych po stronie słowackiej: Pienińskie Park Narodowy, Tatrzański Park Narodowy
 
JAK WYGLĄDA PROJEKT W PRAKTYCE?
„Drapieżne pogranicze” opiera się na działaniach badawczo-monitoringowych, edukacyjnych i promocyjnych, które wspólnie tworzą skuteczny system ochrony.
  • Najpierw zebrane zostaną i przeanalizowane dane dotyczące rozmieszczenia i stanu populacji wilka, niedźwiedzia i rysia, w tym badania genetyczne i monitoring wizyjny.
  • Zostaną opracowane wytyczne do monitoringu tych gatunków oraz zbudowany zostanie nowoczesny system informatyczny do zarządzania zebranymi danymi.
  • Projekt przewiduje również działania edukacyjne: powstaną gry edukacyjne dla dzieci i młodzieży, scenariusze zajęć, a także kampanie promocyjne, w tym murale oraz konkursy na projekty artystyczne związane z ochroną drapieżników.
  • Organizowane będą warsztaty, konferencje i spotkania otwarte z mieszkańcami, by budować społeczną świadomość i akceptację dla obecności dużych drapieżników w przyrodzie.

 

 

CO DALEJ?

„Drapieżne pogranicze” to pierwszy krok ku pełnej, skoordynowanej ochronie wilka, niedźwiedzia i rysia na pograniczu polsko-słowackim. W przyszłości projekt planuje rozszerzyć działania o kolejne regiony i kontynuować monitoring, by jeszcze lepiej chronić te gatunki i promować ich rolę w przyrodzie. Dzięki wspólnemu wysiłkowi możliwe jest budowanie trwałej harmonii między ludźmi a dzikimi drapieżnikami, które są ważnym elementem zdrowych i zrównoważonych ekosystemów leśnych.

 

DOFINANSOWANIE PROJEKTU I JEGO WARTOŚĆ

Całkowity koszt realizacji projektu Drapieżne Pogranicze wynosi 1 394 722 euro, z czego całość stanowią wydatki kwalifikowalne. Projekt jest współfinansowany z Unii Europejskiej, a kwota dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi 1 115 777,46 euro. Realizacja odbywa się w ramach Programu Interreg Polska – Słowacja 2021–2027.