Komórka organizacyjna nadzorująca realizację projektu

      Wydział Ochrony Przyrody DGLP

Kierownik projektu

Aleksandra Flis, w zastępstwie Mateusz Grzębkowski

Opis ogólny projektu

Głównym celem projektu jest zachowanie krajowej populacji cietrzewia, poprzez stworzenie nowych stanowisk lęgowych oraz utrzymanie istniejących.

Projekt będzie realizowany na obszarze pięciu Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych: Lublin (N-ctwo Sobibór, Włodawa), Białystok (N-ctwo Drygały, Krynki, Waliły), Olsztyn (N-ctwo Jedwabno, Szczytno, Spychowo), Radom (N-ctwo Barycz) oraz Wrocław (N-ctwo Ruszów, Świętoszów, Świeradów, Szklarska Poręba, Śnieżka, Kamienna Góra, Przemków, Chocianów).

Z uwagi na znaczny spadek liczebności cietrzewia na przełomie lat 70. w Polsce, kurak ten został objęty ścisłą ochroną gatunkową a tokowiska ochroną strefową. Obecnie cietrzew jest wpisany do „Polskiej czerwonej księgi zwierząt” jako gatunek zagrożony (EN) oraz wymieniony jest w I, II i III załączniku Dyrektywy Ptasiej. Obecnie lokalnie zatrzymano szybkie wymieranie tego gatunku, ale konieczne jest podjęcie działań mających na celu określenie aktualnej liczebności cietrzewia w Polsce, zidentyfikowanie jego największych zagrożeń, poprawę warunków siedliskowych, a co najważniejsze zwiększenie liczebności (m.in. przez wsiedlanie osobników pochodzących z mającego powstać ośrodka hodowli cietrzewia) oraz odtworzenie sytemu metapopulacji w rejonach występowania tego gatunku. Konieczne jest również zwiększenie w społeczeństwie wiedzy na temat potrzeb i metod ochrony cietrzewia. Środki finansowe na realizację zadań w projekcie będą pochodziły z funduszu leśnego i środków własnych jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych.

Zasady ogólne realizacji projektu

Projekt jest realizowany przez jednostki organizacyjne Lasów Państwowych (nadleśnictwa, rdLP), których głównym zadaniem będzie ochrona cietrzewia na gruntach w zarządzie Lasów Państwowych w Polsce. Jednostką odpowiedzialną za nadzór nad projektem oraz jego koordynację jest Wydział Ochrony Przyrody DGLP. W ramach projektu realizowane będą działania mające na celu zwiększenie liczebności cietrzewia w rejonach występowania gatunku, zgłaszane przez nadleśnictwa zaangażowane w realizację przedsięwzięcia. Ze środków funduszu leśnego przewiduje się pokrycie 100% kosztów przewidzianych na realizacje projektu, w tym budowę ośrodka hodowli cietrzewia. W szczególnych wypadkach, za zgodą DGLP, możliwe będzie sfinansowanie z funduszu leśnego innych kosztów nieujętych w projekcie, związanych z realizacją projektu.

Informacje o realizacji projektu

Jednostki zaangażowane w działania na rzecz czynnej ochrony cietrzewia realizują prace dostosowane do potrzeb lokalnych populacji. Zebrano informacje o stanie lokalnych populacji oraz wyznaczono ostoje w każdym z nadleśnictw. Prowadzone prace, zmierzają do dostosowania ostoi w sposób zgodny z preferencjami gatunku. Obecnie nadleśnictwa swoją działalność koncentrują na kształtowaniu odpowiedniej struktury roślinności oraz jakości siedlisk, a także redukcji liczebności drapieżników. Trwają prace nad rozpoczęciem inwentaryzacji ssaków drapieżnych, ptaków szponiastych, sów oraz kruków. Nadleśnictwo Spychowo rozpoczęło budowę Ośrodka Hodowli Cietrzewia, która ma zakończyć się w pierwszej połowie 2018 roku. Obecnie hodowla jest prowadzona w wolierach tymczasowych. Nadleśnictwa Ruszów i Jedwabno jako pierwsze rozpoczęły reintrodukuję cietrzewi w ramach projektu. W 2017 roku wypuszczono na wolność prawie 60 osobników, których los jest ciągle monitorowany.

Zespół doradczy

- dr Grzegorz Grzywaczewski – adiunkt w Katedrze Zoologii, Ekologii Zwierząt i Łowiectwa na Wydziale Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie;

- Mirosław Jędrzejewski – ekspert ds. koordynacji projektów strategicznych w Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych;

- dr hab. Robert Kamieniarz – kierownik Zakładu Łowiectwa w Katedrze Łowiectwa i Ochrony Lasu Wydziału Leśnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

- Janusz Kobielski – Nadleśniczy Nadleśnictwa Ruszów

- Artur Pałucki – członek Komitetu Ochrony Kuraków

- Marian Szymkiewicz – kierownik Muzeum Przyrody, oddziału Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie

Kontakt:

                - Osoba kontaktowa:  Mateusz Grzębkowski

                - tel.:  22 58 98 294

                - e-mail:  mateusz.grzebkowski@lasy.gov.pl